دندان بهترین نقش و سختترین ساختار را در فک انسان و بسیاری از جانوران مهرهدار دارد. عمده ترین کاربرد دندان، تکه تکه و آسیاب کردن غذاها میباشد. علاوه بر این، در انسانها، دندان نقش بسیار مهمی در تکلم و ادای صحیح کلمات ایفا میکند.
هر فرد در دوره زندگیش دارای دو سری دندان میشود: دندان شیری و دندان دائمی
دندان های شیری (Deciduous Teeth)
تعداد دندان های شیری بیست عدد بوده که به طور مساوی در هر فک جای میگیرد. پس از مدتی سی و دو دندان اصلی به مرور جایگزین دندان های شیری میگردند. از آنجا که دندان های شیری پایه و اساس دندان های اصلی و دائمی هستند، مراقبت از آنها و رعایت اصول بهداشت دهان و دندان ضروری میباشد. این دندان ها ۲۰ عدد (۱۰ عدد در هر آرواره) میباشند که در نیمه هر آرواره دو دندان پیشین، یک دندان نیش، دو دندان آسیاب کوچک قرار گرفته است. تکامل دندان های شیری از دوره جنین شروع میشود و در آمدن آنها پس از تولد و از شش ماهگی شروع میشود.
دندان های دایمی (Dermanent Teeth)
این دندان ها ۳۳ عدد (۱۶ عدد در هر آرواره) میباشند که در نیمه هر آرواره دو دندان پیشین، یک عدد دندان نیش، دو دندان آسیاب کوچک و سه دندان آسیاب بزرگ قرار دارد. رویش دندان های دایمی از شش ماهگی شروع و آخرین دندان های آسیاب بزرگ به نام دندان های عقل در سنین بیست سالگی در میآیند. توضیح اینکه دندان های آسیای بزرگ فاقد دندان های شیری هستند. سی و دو دندان دائمی، به شرح ذیل تقسیم بندی و نامگذاری شدهاند.
دندان های پیش
به چهار دندان جلویی در فک بالا و پائین ( جمعا“ هشت دندان )، دندان های پیش گفته می شود. دندانهای پیش بزرگ، تخت و دارای لبه تیز و باریک هستند که برای بریدن لقمه کاربرد دارند .دندان های پیش تک ریشه ای هستند.
دندان های نیش
در طرفین دندان های پیش، دندان های نیش قرار دارند. شکل و ساختار آنها ضخیم و برجسته است که منتهی به یک سر تیز و برنده میشوند. این دندان ها برای بریدن قطعات گوشت بسیار مناسبند.
دندان های آسیای کوچک
کنار هر دندان نیش، دو دندان آسیای کوچک (جمعا“ هشت عدد) قرار دارند که فاصله بین دندان های نیش تا آسیای بزرگ را پر میکنند. سطح روی آنها پهن و تخت و لبههای آنها تیز و عاج دار میباشد. دندانهای آسیای کوچک کنار نیش ها، دو ریشهای و دندانهای آسیای کوچک کنار آسیاهای بزرگ، تک ریشهای هستند. در فک پائینی، تمامی دندانهای آسیای کوچک، تک ریشهای میباشند.
دندان های آسیای بزرگ
سه دندان آخر در طرفین فک های بالا و پائین، دندان های آسیای بزرگ هستند که شمار آنها جمعا“به دوارده عدد میرسد که به ترتیب آسیای اول، دوم، سوم نامیده میشوند. دندان های آسیای اول، دقیقا“ کنار دومین دندان آسیای کوچک قرار داشته و به دندان های آسیای شش سالگی هم معروف میباشند.
دندان عقل
دندان های آسیای بزرگ سوم که به دندان عقل نیز معروف میباشند، در انتهای فک ها واقع شده و معمولا“ بین ۱۶ تا ۲۰ سالگی شروع به در آمدن میکنند. از آنجایی که دندان های عقل، آخرین دندان هایی هستند که در میآیند، عمدتا“روی فک جای کافی برای رشد آنها باقی نمیماند. اگر دندان ها به هم فشرده و فک کوچک باشد، ممکن است دندان های عقل زیر سایر دندانها یا استخوان فک نهفته شوند. اگر تنها قسمتی از دندان عقل دربیاید ایجاد درد و ناراحتی خواهد کرد که در آن صورت باید با جراحی از دهان خارج شود.
بین دندان های عقل و آسیای بزرگ اول، دندان های آسیای بزرگ اول دندانهای آسیای بزرگ دوم یا دندان های آسیای دوازده سالگی وجود دارد. دندان های آسیای بزرگ، دندان های درشتی هستند که سطح آنها پهن بوده و برای آسیاب کردن و جویدن غذا کاربرد دارند. آسیاهای بزرگ واقع بر روی فک بالایی، ریشههای مجزا دارند ولی دندان های آسیای بزرگ فک پائینی، دو ریشهای هستند.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.